Handel in ongebruikte software heeft groen licht gekregen van het Europese Hof van Justitie.
Legale handel in "gebruikte" of ongebruikte software is nu mogelijk in Slowakije. De legaliteit van dergelijke verkopen is bevestigd door een beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie in juli 2012, wat een belangrijke mijlpaal is op het gebied van informatietechnologie. De beslissing van het Hof biedt klanten van secundaire licenties ongekende rechtszekerheid en betekent voor hen een aanzienlijke kostenbesparing op gelicentieerde software. Tegelijkertijd kunnen softwarefabrikanten hun klanten niet verbieden om hun overtollige licenties te verkopen, en dit geldt ook voor zogenaamde OEM-licenties.
De markt voor tweedehands licenties bestaat al meer dan tien jaar op de West-Europese markt. Aangezien er geen Slowaaks precedent is in de vorm van een rechterlijke beslissing, ondanks de legaliteit van het kopen en verkopen van tweedehands software, zijn sommige particulieren en bedrijven terughoudend geweest met dergelijke handel. De beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie, die vijf jaar op zich heeft laten wachten, biedt ons vandaag echter deze mogelijkheid.
Softwarefabrikanten kunnen niet langer obstakels opwerpen voor de wederverkoop van softwarelicenties, zelfs als de klant de software installeert vanaf een site die hij van het internet heeft gedownload nadat hij de licentie in kwestie heeft gekocht (zoals bijvoorbeeld de meeste bedrijven doen met volumelicenties). Aangezien de rechtszekerheid nu volledig gewaarborgd is voor alle gebruikers van gebruikte licenties, kan de fabrikant de klant niet langer verbieden om dergelijke licenties te verkopen en daarom zijn de passages in licentie- of andere overeenkomsten die een dergelijk verbod bevatten, ongeldig. Het Hof van Justitie van de Europese Unie spreekt zich niet uit over nationale geschillen, maar geeft in deze beslissing ook een methode voor de interpretatie van beslissingen voor nationale rechtbanken in soortgelijke gevallen, en nationale rechtbanken zijn bovendien verplicht om in overeenstemming met deze beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie te handelen.
"We zullen in de toekomst over dit besluit van het HvJEU spreken als zijnde historisch, omdat het enorme veranderingen teweegbrengt in het leven van softwareproducenten en -gebruikers. We kunnen rekenen op verdere aanzienlijke kostenbesparingen voor kleine en middelgrote ondernemingen, maar ook voor grote of multinationale bedrijven die grote volumes verhandelen. Naar onze mening kan deze beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie de ontwikkeling van de handel in gebruikte software ook op de Slowaakse markt aanzienlijk versnellen."
Juridische achtergrond en verwachte impact op de Slowaakse markt
Op het eerste gezicht heeft de beslissing van het Hof betrekking op Oracle-licenties. In de beslissing heeft het HvJEU zo'n sterke uitspraak gedaan over de licenties van alle softwarefabrikanten, dat er een einde komt aan alle onzekerheid. In dit geval kunnen we spreken van een uitgebreide, precedent scheppende rechterlijke beslissing. De impact is groot en zal bijna iedereen treffen (zowel gebruikers als softwareproducenten). Deze beslissing verandert bijna alle eerdere spelregels.
Voor sommige fabrikanten, zoals Microsoft of SAP, was de zogenaamde "licentieoverdracht" tot nu toe mogelijk. Het juridische "pad" van het proces van een dergelijke overdracht was dun en gebonden aan verschillende voorwaarden. Bovendien was voor de overdracht van volumelicenties, zoals de Microsoft Enterprise Agreement, de toestemming van de fabrikant vereist. In de toekomst zal dit "pad" van de overdracht echter veranderen in een "snelweg", aangezien de mogelijkheid om volumelicenties te verhandelen zal worden geopend.
De verplichting om toestemming van de fabrikant te krijgen voor de overdracht zal verdwijnen, aangezien de fabrikant geen "NEE" kan zeggen of zelfs de overdracht kan verbieden. Dit is zelfs het geval als de licentieovereenkomst verdere overdrachten expliciet verbiedt. Hiermee herinnert de rechtbank fabrikanten er nogmaals aan dat de wet boven contracten staat. Het laat producenten geen ruimte om de wil van de Europese Unie te omzeilen door middel van contracten om zichzelf niet in een machtspositie te plaatsen op individuele markten waar ze de rechten van klanten zouden beknotten om hun eigen doelstellingen na te streven.
In de context van de overdracht van OEM-licenties is er in Tsjechië, in tegenstelling tot in andere Europese landen, discussie geweest over de mogelijkheid om OEM-licenties "over te dragen" (bijv. bij het afdanken van hardware), of de mogelijkheid om OEM-licenties en gebruikte hardware afzonderlijk te verkopen. Ook dit debat werd definitief beëindigd door een uitspraak van de rechtbank ten gunste van klanten en de tweedehandsmarkt. De rechtbank verklaarde zelfs dat, in tegenstelling tot de huidige regels - toen alleen de gematerialiseerde licentie (OEM-sticker en de bijbehorende CD/DVD-media) verkocht mochten worden - de klant voortaan zelf de gegevensdrager kan produceren en dat dus, op basis van de "exhaustion of rights doctrine" ("uitputtingsregel"), de originele gegevensdrager van de softwarefabrikant niet nodig is voor de wederverkoop van de licentie. Zo wordt bijna alle software draagbaar.
De jaarlijkse aanschafkosten van licenties vormen een aanzienlijk deel van de IT-kosten in bedrijven. Bedrijven kunnen nu zoveel licenties aanschaffen als ze nodig hebben en in de versie die ze nodig hebben. Ze hoeven niet tegen elke prijs de nieuwste softwareversies aan te schaffen als het bedrijf nog steeds oudere, eerdere softwareversies gebruikt die voldoende zijn voor hun behoeften. Op deze manier kunnen ze tot 30-50% besparen op de aanschafkosten van software. Een gebruikte licentie is hetzelfde als een nieuwe - hij verslijt niet, is bij elke installatie weer "nieuw" en is verkrijgbaar tegen zeer redelijke prijzen.
Hoewel fabrikanten software in verschillende ingewikkelde licentieconstructies aanbieden die mogelijkheden bieden om te besparen, moeten deze regels perfect begrepen worden om het gewenste effect te hebben. Gebruikte software kopen levert echter onmiddellijk besparingen op. Het geld dat op deze manier wordt bespaard, kan worden geïnvesteerd in het verbeteren van de IT-infrastructuur, in het optimaliseren van processen of in de altijd noodzakelijke training van personeel. Als we het besluit van het Hof van Justitie van de Europese Unie in een ander licht bekijken, kan het uiteindelijk ook betekenen dat er nieuwe banen worden gecreëerd in de Slowaakse Republiek en in andere regio's.
Tot slot een artikel over de rechtmatigheid van licenties
Artikel over de wederverkoop en het legale gebruik van secundaire software